Iemandsland

De meeste etappes die ik loop, bereid ik goed voor. Naast het zorgvuldig plannen van de route en vervoer naar start en terug naar huis, verdiep ik me ook in de plekken waar ik ga lopen. afstandmeten.nl, Wikipedia, gemeente- en VVV-sites, Nivon-wandelboekjes en het boek De Grens van Enno de Witt zijn daarbij dankbare bronnen. De etappe van gisteren (Coevorden – Hardenberg), waar ik met twee concrete vragen in m’n hoofd ‘op pad’ ging, was echter het bewijs dat je zoveel kunt lezen als je wilt maar dat je uiteindelijk de mooiste verhalen pas tegenkomt als je daadwerkelijk op pad gaat…

De dag begon niet echt vlotjes. File, treinuitval en een vervangende bus die voor m’n neus wegreed. Ruim een half uur wachten op een verlaten NS-station zal nooit tot mijn grootste hobby’s gaan behoren. Maar na ’n tijdje kreeg ik gezelschap. Wederom drong het vluchtelingenprobleem zich op in m’n #DeRandvanhetLand-project. Hij stond er verloren bij. Met een papiertje in z’n hand waar stap voor stap op stond hoe hij in het volgende opvangcentrum kwam. Z’n muts ver over z’n oren, geen spullen bij zich, alleen het papiertje. De treinuitval-bus stond daar niet op. Met gebaren maakte ik ‘m duidelijk naast me te komen wachten. Bij aankomst van de bus probeerde ook de chauffeur in diverse talen contact te zoeken maar het enige dat sprak waren de tekeningen en woorden op het papiertje. Met z’n hand kloppend op z’n borst en wijzend naar het papiertje stelde de (dit keer wel) vriendelijke Arriva-chauffeur ‘m gerust. Ga maar zitten, ik geef wel aan als en hoe je over moet stappen bij de volgende tussenstop in je lange reis.

En zo kon ik weer niet omheen. De grens is niet meer zo onschuldig als in het begin van m’n project. Maar nadat ik eerder deze week genoot van de fraaie #DeRandvanhetLand-reportage in Runner’s World had ik eigenlijk net besloten hier even niet over te schrijven. Ramiro, van Runner’s World, had het zo mooi opgeschreven (dus koop dat blad, of lees het artikel hier op Blendle) dat het even goed was. Nu weer eens keer aandacht voor de omgeving waar ik liep, of voor het hardlopen zelf. Ik ging immers weg met twee vragen in m’n hoofd. Vraag 1: Vind ik ‘Eurostaete’, een strookje land bij Coevorden dat in het verleden uitgeroepen werd tot soevereine staat en waarover ik las in De Grens? En vraag 2: Gaat m’n kuit het houden deze relatief korte etappe, na het slippartijtje van vorige week?

Vraag 2 laat zich makkelijk beantwoorden. Nee. Na een uur rennen kwam de zeurende pijn terug. Om te voorkomen dat het een stekende pijn ging worden, ben ik rustiger gaan lopen. Vervolgens een stukje afgesneden en ik heb uiteindelijk zelfs een stuk zittend volbracht. In een bus, met heel toevallig dezelfde chauffeur als een paar uur daarvoor. Ik tikte gisteren de 2.000km-grens aan en kwam tot de conclusie dat ik lang genoeg had gerend die dag. Eerder in de week maakte ik de planning voor de laatste maanden van dit project, met daarin nog een paar flinke uitdagingen, en daarvoor moet ik fit zijn. Ik beloofde mezelf om de komende tijd niet te vergeten dat een wekelijkse etappe van 40 kilometer of meer ook op het vlak van verzorging, voeding en slaap wat verstandigheid vergt. Ik ga dit project topfit en fluitend uitrennen, niet strompelend en met tegenzin.

Ja, en dan nog vraag 1. Vind ik Eurostaete? Man man, en óf ik antwoord kreeg op die vraag. Ik las dus over Eurostaete in De Grens. Na wat grensverschuivingen kwam iemand er achter dat de vastgestelde grens door de Duitsers en de vastgestelde grens door Nederland een stukje uit elkaar bleken te liggen. Zes meter om precies te zijn. Over een lengte van bijna 500 meter. Hierdoor ontstond een strook Niemandsland. Dit stuk land werd ‘toegeëigend’ door familie Beukeveld en na veel gesteggel (en zelfs taakstraffen voor bedreigingen aan premier Balkenende) leek het grensconflict een aantal jaren terug als een nachtkaars uit te gaan. “De soevereine staat is circa 3.000m2 groot, wordt niet bewoond en bevindt zich midden in een industrieterrein.” Ik verdiepte me met behulp van Google verder in het verhaal en ging uiteindelijk met de exacte locatie in m’n hoofd op zoek. En verwachtte er vooral niets aan te treffen.

Ergens bij grenspaal 143… Oke, doorrennen naar 142… Hier zou het moeten zijn… Hmm, daar is overduidelijk Duitsland, met de rood-gemarkeerde-windmolens. Dit gasbedrijf is overduidelijk Nederlands. Maar dat open veld er tussen? Zou dat het zijn? … Huh? Een caravan? Een voortent? Iemand die uitbundig naar me staat te zwaaien? Ik was nog maar net op pad maar het hardloophorloge moest echt even op pauze. “Welkom in Wonderland”, zei de jongeman. “Ik ben Yoshi, sinds een week de permanente bewoner van Vrijstaat Wonderland, een soevereine staat die zich sinds een paar weken officieel heeft gevestigd binnen Eurostaete.” En zo stond ik, na bijna 2.000 kilometers Duitse, Belgische en watergrens onder m’n voeten te hebben gehad, ineens op de rand van nóg een land. Deze kans, en de uitnodiging voor koffie, ging ik niet laten schieten.

Uiteindelijk ben ik een uur in Vrijstaat Wonderland geweest. Op bezoek bij de officiële bewoner, wonend aan Alicepad 1. Yoshi Livo (een bewerkt acroniem van Your Children Only Live Once) was een goede gastheer. Vol overgave vertelde hij over het hoe en waarom van Wonderland. Over de vlag. Over het monetaire systeem dat in ontwikkeling is. De grenspaaltjes die er staan. De paspoorten die zijn aangevraagd. De brieven die naar vele staten zijn gegaan waarin gevraagd wordt om diplomatieke betrekkingen. Over zijn persoonlijke drijfveren. En over hoe hij daar nu woont, levend op shakes, oploskoffie en een beperkt internet-data-pakket om zijn werk voor Wonderland te kunnen doen. En ik vertelde over mijn project. Over de grens. Over waarom ik hun project mooi en oprecht vind maar ook waarom ik juist nu het claimen van een eigen land wat wrang vind. Dat we in Nederland “niet vrij zijn maar gevangen zitten in een systeem”, “en we daarom vanuit Wonderland met eigen regels werken aan echte vrijheid en duurzaamheid”, prima. Maar liever slijt ik nu die beelden uit Steenbergen van m’n netvlies. Ik stel dan ook voor dat Yoshi en consorten blijven strijden voor hun mooie doelen maar als échte staat ook snel met een, al is het maar symbolisch, statement komen rondom vluchtelingenopvang. Eurostaete deed het eerder, Wonderland geeft het een vervolg; ze maakten van Niemandsland iemands land. En iedereen is iemand, dus iedereen is vrij om er te komen, en te gaan. Ook die man met die muts over z’n oren en dat papiertje met vervoersinstructies in z’n hand. Op weg naar vrijheid. Op weg naar Iemandsland.

Ohja, One More Thing. Ik was niet de enige Jan die gisteren op bezoek kwam in Wonderland. Want zoals Yoshi al snel tegen me zei: “Wat toevallig Jan, dat je net nu hier bent. Zo meteen komt er een nieuw KRO-programma op bezoek. Jan Rijdt Rond.“ Het klonk als de opvolger, of op z’n minst het taalritmische broertje van Man bijt Hond. Het bleek een leuke club mensen op zoek naar verhalen in Nederland. Rondrijdend in een rode Amerikaanse auto en een presenterende ‘Jan’ (dit keer een vrouw) in een blauw pak. Ook mijn verhaal vonden ze interessant. Niet alleen vanwege m’n toepasselijke naam maar ook omdat ik eigenlijk niet veel anders doe dan wat zij doen. Alleen het vervoer is anders. Jan Rent Rond. In Iemandsland.

Deze blogpost is onderdeel van #DeRandvanhetLand; een hardloopproject waarbij ik samen met anderen een jaar lang rennend de grenzen verken van ons land, en van onszelf… Meer over het hoe en waarom van #DeRandvanhetLand lees je hier, alle verslagen via de homepage. Live-foto-verslagen op Instagram, videotimelaps via YouTube.